Mặc Lan Xuân Hoa Xanh-Vàng

Thú chơi địa lan kiếm của người Bắc Hà đã có từ rất lâu đời, chẳng biết có tự bao giờ nhưng mỹ từ "Vương giả chi hương" có lẽ là dành cho hoa địa lan kiếm, một thú chơi tao nhã với nhiều triết lý và đạo lý sống sâu xa. Mỗi độ xuân về, địa lan kiếm đua sắc tỏa hương ngào ngạt khiến người lữ khách không khỏi kìm lòng và ngơ ngẩn đến mê say.

Trong vô vàn các giống địa lan kiếm, người ta ưa chuộng nhất là các giống lan nở vào mùa xuân, thường gọi là Mặc Lan Xuân, tên khoa học là cymbidium sinense thuộc dòng cymbidium Jensoa vì mùi hương quyến rũ và đa dạng sắc màu.

Mặc Lan Xuân Hoa Xanh-Vàng

(ảnh Huy Tấn)
Mặc lan xuân là tập hợp những cây Mặc lan có hoa nở vào mùa xuân, Mặc lan nói chung có thân củ hình bầu dục, rễ to khoẻ, lá đa dạng rộng và dầy, bóng, có từ 3-5 nhánh lá mọc thành chùm, lá hình lưỡi kiếm. Mặc lan theo nghĩa tiếng hán là Lan Mực, lan có hoa màu tối (màu mực), nhưng những biến thể của Mặc lan thì có nhiều màu hoa khác nhau từ xanh, vàng, đỏ, nâu...

Dưới đây xin giới thiệu một số cây mặc lan xuân dòng hoa màu xanh và màu vàng tiêu biểu đang được trồng và thưởng thức tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc Việt Nam. Các mô tả và cảm nhận trong bài viết hoàn toàn là cảm nhận của cá nhân người viết, rất mong nhận được nhiều ý kiến trao đổi từ bạn đọc.

MẶC LAN HOA XANH

Mặc lan hoa xanh chiếm tỉ lệ rất ít trong họ nhà Mặc, nhưng ngày nay do nhu cầu của thị trường phát triển nên số lượng Mặc lan hoa xanh ngày càng nhiều do nhân giống nhanh.

Thanh Ngọc - cym. sinense

Thanh Ngọc có lá nghiêng hơi cong, mặt lá nhẵn, lá màu xanh đậm, đầu lá khoảng 2 cm hơi vặn và răng cưa. Hoa của Thanh Ngọc màu xanh trong, cánh hoa cong về sau, hoa rất thơm.

Cảm nhận: Thanh Ngọc đẹp cả về lá và hoa, là một trong những cây Mặc đã được đánh giá.

ảnh sưu tầm

Thanh Trường - cym. sinense

Thanh Trường có lá hơi cong khoảng 2 cm đầu lá cong xuống, mặt lá phẳng, nhẵn, màu xanh đậm. Hoa xanh nở 1 thời gian chuyển màu hơi vàng, cánh hoa nở không căng hết, lưỡi hoa cuộn, hương thơm đậm.

Cảm nhận: So với Thanh Ngọc thì Thanh Trường kém cả về lá và về hoa, hoa của Thanh Trường nở không căng nên tạo cảm giác héo (hơi buồn).

Đoản Thanh- cym. sinense

Thanh Lùn có lá nghiêng, 1/3 lá phía đầu hơi vặn, cạnh lá có vài điểm bị gãy, mặt lá có rãnh, răng cưa nhiều, lá màu xanh vàng. Hoa màu xanh trong, lưỡi cuộn, hoa thơm đậm.

Cảm nhận: Thanh Lùn về lá thì thua kém so với Thanh Trường, về hóa thì phần nào có vẻ tươi tắn hơn, chỉ tiếc cần hoa hơi ngắn.

Thanh Cẩm Tố - cym. sinense

Thanh Cẩm Tố có lá rộng, phía đầu lá hơi vặn, 1 cm đầu lá vặn xoắn, đôi khi mặt lá có những nếp nhăn, lá màu xanh đậm. Thanh Cẩm Tố có hoa màu xanh hoa lý, hoa thơm đậm.

Cảm nhận: Về lá thì Thanh Cẩm Tố có bộ lá to, dầy tạo cảm giác cây khỏe mạnh, về hoa thì cần hoa hơi cao nên nhìn tổng thể sẽ mất cân đối.

Thanh Yên Tử - cym. sinense

Thanh Yên Tử là cây lan khai thác vùng rừng Yên Tử lá hơi nghiêng, chiều dài lá vừa phải, mặt lá rộng. Lưỡi hoa của nó to, tròn, bản cánh hoa rộng, lưỡi hoa có màu trùng với các cánh hoa.

Thanh Yên Tử: Thanh Yên Tử là một cây địa lan đáng sưu tầm, hoa chỉ có nhược điểm là màu hơi đục. Tuy nhiên đứng ở góc độ sinh học thì nó là cây rừng khai thác nên mang gien 2n rất tốt cho việc bảo tồn sinh học và lai tạo giống, không phải vì thế mà giá của nó khá cao đối với người chơi lan?

MẶC LAN HOA VÀNG

So với Mặc lan hoa xanh thì Mặc lan hoa vàng ít hơn về chủng loại, màu vàng của nó cũng không phải là thật vàng mà chỉ là vàng xanh.

Hoàng Vũ - cym. sinense

Nếu nhận biết qua lá thì Hoàng Vũ có 2 loại: Loại lá ngắn, dầy, to, hơi cong xuống và loại lá dài, mỏng, rủ ôm chậu; còn về hoa thì không khác nhau nhiều. Hoàng Vũ có lá cong rủ, vặn xoắn phía đầu lá, là màu vàng nhạt về hoa thì hoa Hoàng Vũ có kích thước khá lớn, bản cánh hẹp so với kích thước, khi mới nở đầu cánh cuộn về sau rất mềm mại, hoa của Hoàng Vũ có hương thơm nhẹ.

Cảm nhận: Xét về mặt nghệ thuật thì Hoàng Vũ có lá và hoa tạo cảm giác mềm mại, uyển chuyển, quan sát tổng thể rất đẹp. Tuy nhiên số lượng hoa trên 1 bông khá nhiều, kích thước hoa khá lớn nên cần hoa của Hoàng Vũ khó có thể thẳng tắp được.

Đại hoàng cánh thủy tiên - cym. sinense

Đại Hoàng Cánh Thủy Tiên có bộ lá dài, vặn vỏ đỗ, mặt lá chữ V. Hoa của DHCTT màu vàng xanh, cánh đài chính có hình dáng giống cánh hoa Thủy tiên, đây là điểm lạ về kết cấu.

Cảm nhận: Ngược lại so với Hoàng Vũ thì DHCTT có vẻ gì đó hơi cứng, kết cấu cánh hoa lạ ít gặp. Tuy nhiên giá trị thương mại của nó quá cao đối với những người chơi thực thụ.

Hoàng Phi Điểu- cym. sinense Vietnam

Hoàng Phi Điểu có lá cong mềm, mặt lá phẳng, lá màu xanh nhạt. Hoa màu vàng, 2 cánh đài bên có kết cấu lạ giống như cánh chim bay.

Cảm nhận: Cây Mặc này có thể nói đẹp tổng thể từ dáng lá mềm mại, sắc hoa vàng đẹp, cánh hoa thanh thoát, kết cấu hoa lạ và đẹp, tuy nhiên số lượng còn lại không nhiều lắm.