3/11/2010

Lan Hài Paphiopedium

0 nhận xét
Lan hài được goi là Lady’s slipper vì môi hoa giống như chiếc hài cũa phụ nữ. Từ Âu châu, châu Á và châu Mỹ đều có những giống lan này. Ngày xưa thường được gọi chung là Cypripedium, nhưng các nhà khoa học ngày nay đã phân tích ra thành nhiều loài để dễ phân biệt. Vì khí hậu, địa thế, hình dáng lá hoa khác nhau cho nên tên của những giống nay được chia ra thành 5 loài:
• Paphiopedilum
• Cypripedium,
• Mexipedium
• Phragmipedium
• Selenipedium.

[Image]Lan hài có 2 loại: chỉ chịu khí hậu Ấm (Warm) và Vừa (Intermediate) như Paphiopedilum, Phragmipedium, Mexipedium và Selenipedium và có loại chỉ chịu khí hậu lạnh (Cool) như Cypripedium nên chỉ mọc tại Bắc Trung Hoa, Nhật Bản, Âu châu và Bắc Mỹ mà thôi.

Paphiopedium là loài lan mọc nhiều ở vùng Đông Nam Á, rất thích hợp với khí hậu ở California. Những giống lan hài này hoa có nhiều mầu rất đẹp và có thứ có hương thơm, dễ trồng mà hoa lại lâu tàn cho nên trong bài này chỉ nói về lan hài Paphiopedilum.

Lan hài Paphiopedium được tìm thấy vào cuối thế kỷ thứ 18. Mãi cho đến năm 1959 mới được chính thức gọi là Paphiopedilum để chỉ khoảng 80 giống lan hài mọc ở châu Á giống. Trong đó Việt Nam có chừng 30 cây và có nhiều giống đặc hữu nghĩa là chỉ mọc tại VN và đã gây ra nhiều sôi động trên thế giới. Do đó tất cả những cây lan hài VN đều được liệt kê vào danh sách bảo vệ số I (Appendix 1) của Công ước quốc tế bảo vệ các giống, thú hiếm quý (CITES) Xin xem Lan rừng Việt Nam vần P, Pahiopedilum trong trang www.hoalanvietnam.org.

[Image]Những cây lan này thường mọc ở dưới đất, trên những lớp lá cây đã mục rữa, một số bám vào cây rừng và một số mọc ở những kẽ núi đá. Loài lan này không có thân củ để chứa nước và thức ăn cho nên cần độ ẩm cao. Các cây lan này có mầu hoa săc sỡ hoặc có hương thơm để dụ những chú ong chui vào trong chiếc hài, dẫm chân lên nhụy cái để hút mật. Khi trở ra sẽ bị 2 túi nhị đực chờ đợi ở cửa và vô tình mang những túi phấn này di truyền nòi giống khắp nơi trong rừng. Trường hợp này gọi là thụ phấn thiên nhiên (natural hybrid), còn ngưới ta lai tạo những giống mới ở trong vườn theo sở thích gọi là thụ phấn nhân tạo (man made hybrid).

Trồng lan hài không khó, nếu chúng ta nắm vững được những yếu cần thiết đó là: Ánh Sáng, Nhiệt độ, Tưới nước, Bón Phân, Ẩm độ, Thoáng gió và Thay chậu.

Ánh Sáng

[Image]Ánh sáng rất quan trọng cho cây cối, biến chuyển các thức ăn thành đường để nuôi dưỡng cho cây. Lan hài thường cần it ánh sáng hơn các loài lan khác, từ 800-1200 ánh nến là đủ để trồng loài lan này. Nếu sáng hơn thì cần nhiều độ ẩm hơn. Nếu thấy lá vàng tức là nhiều nắng quá.

Nhiệt độ

Lan hài có 2 mầu lá : lá có đốm chịu được nhiệt độ ấm hơn từ 50-85°F hay 10-29°C. Loại lá xanh chịu từ 40-75°F hay từ 4- 24°C Ngoài ra lan cần có một nhiệt độ khác biệt giữa ngày và đêm từ 15-20°F hay 8-10°C và một thời gian khoảng 1 tháng, ban đêm phải lạnh xưống dưới 45-50°F hay 7-10°C lan mới ra hoa.

Tưới nước

Lan thích luôn luôn ẩm ướt và không ưa bị khô rễ. Mùa hè nên tưới 2-3 lần một tuần, mùa đông có thể tưới 1 tuần một lần còn tùy theo chậu lớn hay nhỏ. Ta có thể thử bằng cách cầm chậu lên, nếu thấy nhẹ là cần tưới thêm nước.

[Image][Image]

Bón Phân

Lan hài cần ít phân bón hơn các loài lan khác vì sống ở những nơi có ít ánh sáng. Ta có thể bón bằng ¼ thìa cà phê phân bón 20-20-20 cho 1 gallon hay 4 lít nước và bón mỗi tuần. Nếu thấy đầu lá bị cháy đen tức là quá nhiều phân, nên ngưng bón khoảng 2-3 tuần, tức là chỉ tưới nước không để rửa bớt chất muối, rồi mới bón phân trở lại.

Thoáng gió

[Image]Cây cần có sự thoáng gió để giúp cây khỏi bị bệnh tật và sâu bọ. Nhưng nếu gió quá mạnh cây sẽ bị chóng khô, nên tưới nhiều hơn và thường xuyên hơn.

Thay chậu

Thông thường sau 2 năm vật liệu trồng lan đã mục, chất muối đóng nhiều trong chậu, ta nên thay chậu 2 năm một lần đễ cho cây phát triển và ra cây con.

Độ ẩm

Lan ưa thich có độ ẩm cao, khoảng 70-90% vào ban đêm và 50-60% vào ban ngày. Nếu trời quá nóng ta nên tưới nhiều để bớt nóng và tăng độ ẩm để cho cây không bị ảnh hưởng nặng nề. Nếu lá khô và nhăn nheo tức là thiếu nước và độ ẩm.

Trên đây chỉ là phương cách căn bản để trồng cây cho ra hoa và sinh tồn, căn cứ theo kinh nghiệm bản thân. Hy vọng sẽ giúp các bạn được thành công. Vì thời tiết, khí hậu mỗi nơi một khác, chúng ta cần thay đổi làm sao cho thích hợp với nơi ở của mình căn cứ theo dấu hiệu tốt xấu của cây và rút tỉa kinh nghiệm riêng cho chính mình.

Đó mới là cách trồng tốt nhất. Xin chúc các bạn thành công, cây sống lâu và ra hoa đẹp.

[Image]

4/2009
Ngô Long

Comments

0 comments to "Lan Hài Paphiopedium"

Đăng nhận xét

 

Copyright 2008 All Rights Reserved Revolution Two Church theme by Tung Shady